Hội chứng sợ máu - bạn đã biết? | Safe and Sound

Hội chứng sợ máu (Hemophobia) được đặc trưng bởi nỗi sợ quá mức, dai dẳng và kéo dài khi nhìn thấy máu trực tiếp hoặc nhìn thông qua hình ảnh. Các nhà tâm lý học cho biết, đây là một dạng rối loạn ám ảnh sợ đặc hiệu ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và cả công việc của người bệnh.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1.   Hội chứng sợ máu là gì?

Người mắc hội chứng sợ máu có tên khoa học là Hemophobia hoặc Hematophobia. Trong cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần – Phiên bản 5 (DSM-5), hội chứng này được nhà tâm lý học xếp vào nhóm rối loạn ám ảnh sợ đặc hiệu.

Theo các nhà tâm lý học, hội chứng sợ máu cũng có liên quan đến một số dạng rối loạn lo âu khác gồm chứng sợ kim tiêm (Trypanophobia) và sợ chấn thương (Traumatophobia). Tuy nhiên không phải ai sợ kim tiêm cũng sợ máu nhưng những người sợ máu thường kèm theo nỗi sợ chấn thương và sợ kim tiêm khiến các nhà tâm lý học điều trị các bệnh lý này cũng gặp nhiều khó khăn.

Ảnh 1: Hội chứng sợ máu có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống

Hemophobia là thuật ngữ nhà tâm lý học đề cập đến nỗi sợ hãi vô lý quá mức có liên quan đến máu. Nó có thể xảy ra khi nhìn thấy máu của chính mình, máu của người khác trực tiếp hoặc thông qua hình ảnh gián tiếp.

Đôi khi chỉ tiếp xúc với một lượng máu rất nhỏ cũng đủ để khiến cho người bệnh kích hoạt phản ứng sợ hãi tột độ. Người mắc hội chứng sợ máu có thể ngất xỉu khi lấy máu, khi tiêm vaccine hoặc khi cơ thể bị chấn thương gây chảy máu.

 

2.   Triệu chứng của hội chứng sợ máu

So với các rối loạn ám ảnh sợ đặc hiệu, triệu chứng của hội chứng sợ máu và nhóm “máu - chấn thương - tiêm chích” có phần đối lập. Ví dụ, nhà tâm lý học cho biết người mắc hội chứng sợ bóng tối sẽ có xu hướng tăng nhịp tim và huyết áp khiến chân tay run rẩy, mặt trắng bệch, cơ căng cứng. Trong khi đó với hội chứng sợ máu, người bệnh lại có xu hướng hạ huyết áp và giảm nhịp tim.

Tuy nhiên, các nhà tâm lý học cho rằng, hầu hết hemophobia vẫn có các triệu chứng tương đồng với các rối loạn ám ảnh sợ khác, cụ thể như:

• Lo lắng, căng thẳng khi nhìn thấy máu của bản thân, của người khác hay thậm chí là máu động vật.

• Cảm giác lo âu, run rẩy, khó thở, đau tức ngực có thể xuất hiện cả khi nhìn thấy máu trực tiếp hay gián tiếp.
• Cố gắng trốn tránh các hoạt động, tình huống khiến họ có thể phải thấy máu, chẳng hạn như khám tổng quát, xét nghiệm sức khỏe, giết động vật,...
• Một số người cũng hạn chế tối đa các hoạt động mạnh có thể khiến bản thân chấn thương và chảy máu.
• Buồn nôn, nôn, thậm chí ngất xỉu mỗi khi nhìn thấy máu trực tiếp, xảy ra ở rất nhiều bệnh nhân.

Ảnh 2: Người bệnh thường có phản ứng sợ hãi tột độ khi nhìn thấy máu

Nhìn chung các triệu chứng của hội chứng sợ máu có thể nhìn nhận một cách rõ ràng, tuy nhiên ít ai cho rằng mình đang gặp vấn đề về tâm lý. Thay vì đi gặp bác sĩ, nhà tâm lý học, họ thường chọn cách trốn tránh tối đa việc phải nhìn thấy máu dẫn tới vô vàn các hệ lụy không mong muốn khác đến chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn đang gặp tình trạng này, bạn cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu các ảnh hưởng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ tổn thương mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Lộ trình của Safe and Sound bao gồm:

 

3. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound có thể giúp đỡ gì cho bạn?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.